Εισαγωγή

Ηθική Χαρακτήρα και Ηθική Επιφανειακής Προσωπικότητας

Αν ανατρέξει κανείς στη βιβλιογραφία των τελευταίων 200 χρόνων σχετικά με την επιτυχία, θα διαπιστώσει ότι σχεδόν το σύνολο των πρώτων 150 ετών είναι εστιασμένο στην έννοια της Ηθικής του χαρακτήρα ως θεμελίου της επιτυχίας (ακεραιότητα, ταπεινοφροσύνη, πίστη, εγκράτεια, θάρρος, δικαιοσύνη, υπομονή, εργατικότητα, απλότητα, …). Η Ηθική του χαρακτήρα διδάσκει ότι οι άνθρωποι μπορούν να γνωρίσουν πραγματική επιτυχία και διαρκή ευτυχία, μόνο αν μάθουν και εντάξουν αυτές τις αρχές στη βασική δομή του χαρακτήρα τους.

Αντίθετα το μεγαλύτερο μέρος της βιβλιογραφίας των τελευταίων 50 χρόνων σχετικά με την επιτυχία έχει επιφανειακό χαρακτήρα. Διαπνέεται από το υπερβολικό ενδιαφέρον για την κοινωνική εικόνα, από τεχνικές «γρήγορης επιδιόρθωσης», περιέχει κυρίως κοινωνικούς «επιδέσμους» και «ασπιρίνες». Η επιτυχία γίνεται περισσότερο συνάρτηση της δημόσιας εικόνας του ατόμου, της συμπεριφοράς, δεξιοτήτων και τεχνικών.

Θεμελιώδης Καλοσύνη

Είναι σίγουρο ότι στοιχεία της Ηθικής της επιφανειακής προσωπικότητας (επικοινωνιακές δεξιότητες, στρατηγικές επιρροής, θετική σκέψη) είναι ευεργετικά και μάλιστα ορισμένες φορές κεφαλαιώδη για την επιτυχία. Όμως πρόκειται για δευτερογενή και όχι για πρωτογενή στοιχεία.

Αν προσπαθήσω να χρησιμοποιήσω στρατηγικές της επιρροής και τακτικές για να καταφέρω να πείσω τους άλλους ανθρώπους να κάνουν αυτό που θέλω, ενώ από την άλλη πλευρά ο χαρακτήρας μου έχει θεμελιακά ελαττώματα (διπροσωπία, ανειλικρίνεια), αποκλείεται μακροπρόθεσμα να είμαι επιτυχημένος. Δεν έχει καμία σημασία πόσο καλή είναι η ρητορική, ή ακόμη πόσο καλές είναι οι προθέσεις, όσο το αν υπάρχει λίγη ή πολλή εμπιστοσύνη.

Μόνο η θεμελιώδης καλοσύνη δίνει ζωή στις τεχνικές.

Παραλληλισμός

Όποιος επικεντρώνεται αποκλειστικά στις τεχνικές θυμίζει το μαθητή που προσπαθεί να περάσει τη χρονιά με εντατικό διάβασμα της τελευταίας στιγμής. Μερικές φορές τα καταφέρνει, ίσως μάλιστα να πάρει και καλούς βαθμούς αν όμως δεν πληρώσει το τίμημα μέρα με τη μέρα (χωρίς εξαίρεση) αποκλείεται να μάθει σε βάθος το γνωστικό αντικείμενο που μελετά και αποκλείεται να αναπτύξει καλλιεργημένο πνεύμα.

Υπάρχει, επίσης, περίπτωση να μπορεί να εφαρμοστεί το ίδιο στην καλλιέργεια της γης; Έστω ότι ξεχάσαμε να φυτέψουμε την άνοιξη και όλο το καλοκαίρι το περάσαμε με παιχνίδια, είναι δυνατόν να ελπίζουμε ότι με εντατική δουλειά το φθινόπωρο θα πάρουμε συγκομιδή;

Η γη είναι φυσικό σύστημα και όπως και σε κάθε φυσικό σύστημα πρέπει να πληρώσουμε το τίμημα και να ακολουθήσουμε τη διεργασία της. Πάντοτε θα θερίσουμε μόνον ότι έχουμε σπείρει. Σύντομοι δρόμοι δεν υπάρχουν.

Νόμος Θερισμού

Ένα τέτοιο φυσικό σύστημα είναι και οι ανθρώπινες σχέσεις. Και αυτές είναι φυσικά συστήματα που στηρίζονται στο νόμο του θερισμού.

Σε αρκετές μη επαναλαμβανόμενες ή βραχύβιες ανθρώπινες επαφές, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την Ηθική της επιφανειακής προσωπικότητας για να τα καταφέρετε. Τα δευτερογενή στοιχεία, όμως από μόνα τους δεν έχουν πραγματική αξία σε μακρόπνοες σχέσεις. Αν δεν υπάρχει βαθιά ακεραιότητα και θεμελιώδης δύναμη χαρακτήρα, οι προκλήσεις της ζωής θα κάνουν τελικά τα πραγματικά κίνητρα να έλθουν στην επιφάνεια και η βραχυπρόθεσμη επιτυχία θα δώσει τη θέση της στην αποτυχία στις ανθρώπινες σχέσεις.

Αυτό που Είμαστε

Όταν μιλάμε με κάποιον άλλον, ο άλλος βλέπει και καταλαβαίνει αυτό που είμαστε, όχι αυτό που λέμε.

Αυτό που είμαστε μεταδίδεται με πολύ μεγαλύτερη ευγλωττία απ’ ότι λέμε ή κάνουμε.

Όλοι μας το γνωρίζουμε αυτό. Υπάρχουν άνθρωποι που τους εμπιστευόμαστε απόλυτα επειδή γνωρίζουμε το χαρακτήρα τους, ανεξάρτητα από το εάν είναι εύγλωττοι ή όχι, ανεξάρτητα από το εάν κατέχουν τεχνικές ανθρωπίνων σχέσεων.

Όπως το έθεσε κάποτε ο Έμερσον:

«Αυτό που είσαι φωνάζει τόσο δυνατά μέσα στ’ αυτιά μου, που δεν μπορώ να ακούσω τι μου λες».

Παραδείγματα

Δεν μπορούμε να αλλάξουμε και πολύ το πώς βλέπουμε τα πράγματα χωρίς να αλλάξουμε το πώς είμαστε:

• Αν θέλουμε έναν ευτυχισμένο γάμο, πρέπει να είμαστε το είδος προσώπου που ακτινοβολεί θετική ενέργεια και αποφεύγει την αρνητική ενέργεια αντί να την ενισχύει.
• Αν θέλουμε να έχουμε περισσότερο συνεργάσιμα, ευχάριστα παιδιά, πρέπει να είμαστε περισσότερο συνεπείς και συμπονετικοί γονείς, με περισσότερη κατανόηση και αγάπη.
• Αν θέλουμε να έχουμε περισσότερη ελευθερία και ανεξαρτησία στην εργασία μας, να είμαστε περισσότερο υπεύθυνοι, χρήσιμοι και επωφελείς εργαζόμενοι.
• Αν θέλουμε να μας εμπιστεύονται, να είμαστε άξιοι εμπιστοσύνης.
• Αν θέλουμε το δευτερογενές μεγαλείο του αναγνωρισμένου ταλέντου, ας εστιαστούμε πρώτα στο πρωτογενές μεγαλείο του χαρακτήρα.

Είναι μάταιο να προσπαθούμε να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας με τους άλλους πριν βελτιώσουμε τον εαυτό μας.

Η ΕΚ ΤΩΝ ΕΣΩ προσέγγιση ορίζει ότι οι προσωπικές νίκες πάντα προηγούνται.

Δεν μπορούν να έρθουν δημόσιες νίκες αν δεν έχουν κτιστεί πάνω σε προσωπικές νίκες.

Προσωπικές Νίκες

Οι προσωπικές νίκες κτίζονται πάνω σε 3 βασικές συνήθειες. Οι 3 αυτές συνήθειες έχουν να κάνουν με:

1. Την επιδραστικότητα (και όχι την αντιδραστικότητα), δηλαδή την συνήθεια της δημιουργίας.
2. Την νοητική δημιουργία που είναι η πρώτη πράξη δημιουργίας με τον προσδιορισμό των στόχων μας, τον προσδιορισμό του “ποιο είναι το τέρμα στο οποίο θέλουμε να φτάσουμε”.
3. Την υλική δημιουργία δίνοντας προτεραιότητα στα βασικά και σημαντικά τα οποία μας βοηθούν να φτάσουμε στο τέρμα το οποίο έχουμε ήδη προσδιορίσει με την 1η πράξη δημιουργίας μας.

Οι συνήθειες αυτές περιγράφονται στα 3 βασικά κεφάλαια πάνω στα οποία βασίζονται τα άρθρα του τρόπου σκέψης των επιτυχημένων, της 1ης σημαντικής δεξιότητας ζωής η οποία περιγράφεται στην αντίστοιχη ενότητα των δεξιοτήτων ζωής.

Οι προσωπικές νίκες κτίζονται επίσης και στην επαφή με την πραγματικότητα, την επαφή με την αλήθεια, όπως εκτεταμένα αναλύσαμε στα προηγούμενα άρθρα της σχέσης με τον εαυτό μας.

Συνήθειες

Οι αρετές δεν γεννώνται μέσα μας ούτε εκ φύσεως ούτε παρά φύση, η φύση μας προσφέρει τη δυνατότητα να τις δεχθούμε και η συνήθεια τις τελειοποιεί (Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια ΙΙ.1.3).

«Σπείρε μια σκέψη και θα θερίσεις μια πράξη,

σπείρε μια πράξη και θα θερίσεις μια συνήθεια,

σπείρε μια συνήθεια και θα θερίσεις ένα χαρακτήρα,

σπείρε ένα χαρακτήρα και θα θερίσεις ένα πεπρωμένο».

Ο χαρακτήρας μας είναι, ουσιαστικά, σύνθετο προϊόν των συνηθειών μας. Έχουμε ήδη πει ότι είναι μάταιο να προσπαθούμε να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας με τους άλλους πριν βελτιώσουμε τον εαυτό μας. Είναι εξίσου μάταιο να προσπαθούμε να βελτιώσουμε τον εαυτό μας, αν δεν διαμορφώσουμε τις συνήθειες μας.

Aυτοανάπτυξη

Είναι αδύνατον να πείσετε κάποιον άλλο να αλλάξει. Ο καθένας μας κρατάει καλά φρουρημένη την πύλη της αλλαγής του και αυτή μόνο από μέσα ανοίγει. Δεν μπορούμε να ανοίξουμε την πύλη κάποιου άλλου, ούτε με λογικά επιχειρήματα ούτε με έκκληση στο συναίσθημα, ούτε με τεχνικές, ούτε με χειραγώγηση.

Αν, όμως αποφασίσετε να ανοίξετε την «πύλη της δικής σας αλλαγής», ώστε να κατανοήσετε και να ζήσετε πραγματικά τις αρχές που περιλαμβάνονται στις συνήθειες που πετυχαίνουν προσωπικές νίκες και στη συνέχεια τις συνήθειες που πετυχαίνουν δημόσιες νίκες, οι οποίες περιγράφονται στα αμέσως επόμενα άρθρα, τότε και η ανάπτυξη σας θα είναι εξελικτική και το τελικό αποτέλεσμα θα είναι επαναστατικό.

Έχετε υπομονή με τον εαυτό σας.

Η αυτό-ανάπτυξη είναι νηφάλια, είναι τρυφερό πλάσμα, είναι άγιο χώμα.

Όμως μεγαλύτερη επένδυση δεν υπάρχει.

Συνήθειες για Δημόσιες Νίκες

Οι 3 συνήθειες οι οποίες πετυχαίνουν δημόσιες νίκες και οι οποίες περιγράφονται στα αμέσως επόμενα άρθρα είναι:

1. Επιδίωξε το αμοιβαίο όφελος
2. Πρώτα κατανόησε, μετά γίνε κατανοητός
3. Επιδίωξε τη συνεργία